Đấu thầu tại Kiến Xương: UBND huyện có cố tình che mắt UBND tỉnh?

Mập mờ câu chữ 

Tại mục 2 “Về năng lực tài chính trong hồ sơ mời thầu” Ban  QLDA đã giải trình vì sao hạ hệ số K xuống cho vừa năng lực tài chính của Công ty Thuận Duy như sau: “Sau khi nghiên cứu tính chất gói thầu, đơn vị tư vấn lựa chọn nhà thầu xét thấy đây là gói thầu thi công đường giao thông có quy mô, tính chất không phức tạp được thực hiện phổ biến trên địa bàn tỉnh Thái Bình trong thời gian vừa qua và có nhiều nhà thầu có khả năng thực hiện. Do vậy đơn vị tư vấn đề xuất tính toán hệ số K=1 để tạo điều kiện cho nhiều nhà thầu có thể tham gia, đảm bảo tính cạnh tranh, và hiệu quả kinh tế trong đấu thầu”.

Theo trả lời của Bộ Kế hoạch và Đầu tư trên Báo Điện tử Chính phủ ngày 02/11/2015 về một trường hợp tương tự khi độc giả hỏi về hệ số K đánh giá năng lực tài chính trong hồ sơ mời thầu như sau: “Theo hướng dẫn tại ghi chú số (6) Mục 2.1 Chương III Mẫu hồ sơ mời thầu xây lắp ban hành kèm theo Thông tư số 03/2015/TT-BKHĐT, cách tính toán thông thường về mức yêu cầu doanh thu bình quân hàng năm đối với trường hợp thời gian thực hiện hợp đồng dưới 1 năm thì cách tính doanh thu như sau:

Yêu cầu tối thiểu về mức doanh thu trung bình hàng năm = Giá gói thầu x k. Thông thường yêu cầu hệ số “k” trong công thức này là 1,5. Theo đó, đối với trường hợp gói thầu có thời gian thực hiện hợp đồng dưới 1 năm thì nên để hệ số k = 1,5. Trường hợp hồ sơ mời thầu quy định hệ số k là 2,5 hoặc 3 hoặc cao hơn sẽ dẫn tới việc yêu cầu tối thiểu về mức doanh thu trung bình hàng năm quá cao, làm hạn chế nhà thầu tham dự thầu, giảm tính cạnh tranh của gói thầu”.

Căn cứ phần trả lời trên của Bộ Kế hoạch Đầu tư thì việc để hệ số K bằng 1,5 đã là mức thấp nhất để đảm bảo tính cạnh tranh. Bộ Kế hoạch Đầu tư đưa ra quy định hệ số k nhằm đảm bảo năng lực của doanh nghiệp phải đủ điều kiện hoặc vượt mức tối thiểu còn Ban QLDA huyện Kiến Xương cố tình vô hiệu hoá quy định về hệ số k, hạ xuống k=1 là làm sai bản chất văn bản pháp luật.

Báo cáo về đấu thầu số 52/BC-UBND của huyện Kiến Xương

Cũng vẫn trong mục 2 “Về năng lực tài chính trong hồ sơ mời thầu” Ban  QLDA giải trình lại dùng quy định trong Thông tư 06/2016/TT-BXD để lý giải vì sao đánh giá năng lực nhà thầu dựa trên chi phí xây lắp (44 tỷ) mà không dựa trên giá trị gói thầu (51,4 tỷ đồng). Thông tư 03/2015/TT-BKHDT ghi rõ “Yêu cầu tối thiểu về mức doanh thu trung bình hàng năm = Giá gói thầu x k”, tức là từng câu từng chữ đều thể hiện là giá gói thầu chứ không phải là chi phí xây lắp như cách lý giải của Ban quản lý Dự án huyện Kiến Xương. Sự đánh tráo khái niệm thể hiện rất rõ khi toàn bộ quy định về đấu thầu xây dựng cơ bản đều được ghi rõ trong hồ sơ mời thầu là chỉ căn cứ theo Thông tư số 03/2015/TT-BKHĐT của Bộ Kế hoạch Đầu tư chứ không phải căn cứ theo một văn bản khác của Bộ Xây dựng (Thông tư 06/2016/TT-BXD) như Ban QLDA huyện Kiến Xương viện dẫn. Như vậy, theo quy định của pháp luật thì kể cả tổng doanh thu của công ty Thuận Duy còn thấp hơn mức hệ số k < 1.="" hơn="" nữa,="" theo="" hợp="" đồng="" kinh="" tế="" số="" 01/2017/hđxd="" ngày="" 13/3/2017="" giữa="" ban="" qlda="" và="" công="" ty="" thuận="" duy="" thì="" giá="" trị="" hợp="" đồng="" gần="" 51="" tỷ="" đồng.="" như="" vậy="" dù="" năng="" lực="" chưa="" đáp="" ứng="" được="" như="" luật="" quy="" định="" nhưng="" công="" ty="" thuận="" duy="" vẫn="" kiếm="" được="" hợp="" đồng="" béo="" bở="" hơn="" nhiều="" so="" với="" doanh="" thu="" của="">

Ở đây còn chưa đề cập đến một quy định của Thông tư 03 đó là “Đối với yêu cầu về doanh thu, chỉ xem xét đối với doanh thu trong lĩnh vực xây dựng của nhà thầu thông qua các hợp đồng, hóa đơn thanh toán trước đó mà không xem xét đối với doanh thu trong các lĩnh vực kinh doanh khác của nhà thầu”.  Công ty Thuận Duy có tới 15 lĩnh vực ngành nghề kinh doanh và hồ sơ tham gia đấu thầu của họ ghi rõ là tổng doanh thu chỉ đạt 45 tỷ. Việc mập mờ chấp nhận tổng doanh thu của 15 ngành nghề thay vì phải ghi rõ doanh thu xây lắp cho thấy năng lực của doanh nghiệp này không đạt yêu cầu cũng như sự “ưu ái” bất thường, phớt lờ quy định pháp luật của Ban QLDA đối với doanh nghiệp này (trong khi hồ sơ mời thầu của Ban QLDA lại ghi rõ là doanh thu xây lắp nhằm tạo rào cản các doanh nghiệp khác).

Bên cạnh đó, Điều 54 Nghị định 59/2015/NĐ-CP quy định về quản lý dự án đầu tư xây dựng có quy định về điều kiện năng lực đối với giám đốc quản lý dự án như sau: có bằng đại học tại chức; chứng chỉ hành nghề giám sát thi công xây dựng và đã là Giám đốc tư vấn quản lý dự án của 1 dự án cùng loại thì mới  đủ tiêu chuẩn để trở thành giám đốc ban quản lý dự án xây dựng. Ông Đặng Văn Tính, Phó Chủ tịch UBND huyện kiêm Trưởng ban Quản lý Dự án cũng thừa nhận rằng không có chứng nhận nghiệp vụ về quản lý dự án mà do Chủ tịch huyện phân công. Việc giao cho người không có đủ điều kiện theo quy định pháp luật về quản lý dự án cho thấy sự tuỳ tiện, lỏng lẻo trong quản lý dự án dẫn đến những mập mờ, khuất tất của dự án này là điều dễ hiểu và trách nhiệm thuộc về Chủ tịch UBND huyện Kiến Xương.

Rõ ràng, việc cố gắng giải trình này của Ban QLDA huyện Kiến Xương khiến dư luận thêm băn khoăn về cách cố ý hiểu sai  luật của Chủ đầu tư một dự án có tổng giá trị lên tới hàng trăm tỷ này của huyện Kiến Xương.

Tỉnh khẩn trương giao nhiệm vụ thanh tra Dự án, Sở Kế hoạch Đầu tư cứ … từ từ

Như đã nêu trên, ngày 08/5/2017, UBND huyện Kiến Xương có Báo cáo giải trình số 52/BC-UBND gửi UBND tỉnh thì ngay ngày 10/5/2017, UBND tỉnh Thái Bình đã ban hành công văn số 1711/UBND-CTXDGT về việc thanh tra làm rõ thông tin báo chí phản ánh. Công văn nêu rõ: “Giao Sở Kế hoạch Đầu tư thực hiện thanh tra việc lựa chọn nhà thầu thực hiện gói thầu xây lắp công trình đường ĐT457 (đường 22 cũ), đoạn từ cầu Trà Giang đi xã Bình Minh, huyện Kiến Xương theo quy định của Luật Đấu thầu”. Động thái tổ chức thanh tra ngay sau khi nhận được báo cáo của UBND huyện Kiến Xương cho thấy quyết tâm làm rõ vụ việc của UBND tỉnh Thái Bình.

Làm việc cùng ông Đoàn Hồng Kỳ, Giám đốc Sở Kế hoạch Đầu tư Thái Bình, chúng tôi được ông Kỳ cho biết, nội dung UBND tỉnh giao cho Sở Kế hoạch Đầu tư tiến hành thanh tra Dự án trên nhưng hiện nay văn thư mới báo nhận được. Do đó, hiện tại ông không thể cung cấp thêm thông tin về vụ việc vì đang cho cán bộ xem xét, báo cáo.

Có lẽ ông Đoàn Hồng Kỳ chưa được cán bộ Sở tham mưu là từ 28/4/2017, UBND tỉnh Thái Bình đã có công văn số 1600/UBND-CTXDGT về việc trả lời báo chí đã ghi rõ nội dung: “Sở Kế hoạch Đầu tư có trách nhiệm kiểm tra, giám sát, theo dõi hoạt động lựa chọn nhà thầu của UBND huyện Kiến Xương theo quy định”. Hệ quả là vụ việc được báo chí đăng tải nhiều, dư luận tỉnh Thái Bình và cả nước đang theo dõi nhưng hơn 10 ngày trôi qua, Sở Kế hoạch Đầu tư vẫn chưa có một động thái cụ thể về vụ việc trên.

Hy vọng, việc UBND tỉnh Thái Bình ban hành công văn số 1711/UBND-CTXDGT trực tiếp giao trách nhiệm cho Sở Kế hoạch Đầu tư thanh tra dự án sẽ khiến cơ quan này nhập cuộc tích cực và công minh hơn với dự án thiếu minh bạch này của huyện Kiến Xương.

Sơn Tùng