Con bị kiện, tòa cấm cha xuất cảnh là đúng

Ngày 8-3, một lãnh đạo TAND tỉnh Khánh Hòa cho biết đã phân công thẩm phán xem xét đơn khởi kiện của ông Nguyễn Minh Hùng (57 tuổi, quốc tịch Mỹ, tạm trú TP Nha Trang, Khánh Hòa). Việc có chính thức thụ lý vụ kiện hay không tòa sẽ xem xét và trả lời sau. Ông Hùng là người khởi kiện TAND tỉnh yêu cầu tòa hủy bỏ quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời cấm xuất cảnh và bồi thường cho ông.

Theo lãnh đạo TAND tỉnh Khánh Hòa, hiện nay vụ án dân sự mà tòa xác định ông Hùng là người liên quan vẫn đang giải quyết nên tòa không thể hủy lệnh cấm xuất cảnh với ông. Quyết định này được tòa ban hành theo yêu cầu của nguyên đơn với lý do ông Hùng liên quan đến tài sản đang tranh chấp. Việc ban hành quyết định này nhằm đảm bảo việc giải quyết vụ án và thi hành án (THA)… “Tuy nhiên, nếu ông Hùng có yêu cầu hủy quyết định này thì cứ đến làm việc với thẩm phán thụ lý giải quyết vụ án dân sự để được xem xét” – vị này nói.

Như đã phản ánh, tháng 6-2010, TAND tỉnh Khánh Hòa thụ lý vụ tranh chấp quyền sở hữu tài sản giữa bà NTN (quốc tịch Mỹ, tạm trú TP Nha Trang, là vợ cũ của ông Hùng) và bà NTX (con riêng của ông Hùng). Ngày 6-8-2010, TAND tỉnh ra quyết định cấm xuất cảnh đối với ông Hùng. Hai ngày sau, Cục THA dân sự tỉnh ra quyết định THA chủ động, cấm xuất cảnh đối với ông Hùng. Nhưng hai ngày sau đó TAND tỉnh ra quyết định tạm đình chỉ giải quyết vụ án theo yêu cầu của bà N. Từ đó đến nay lệnh cấm xuất cảnh vẫn có hiệu lực và vụ án đã được thụ lý lại nhưng chưa một lần xét xử.

Trong khi ông Hùng cho biết lúc bà N. khởi kiện, ông không còn liên quan đến tài sản tranh chấp. Theo ông Hùng, ông mua nhà 75 Võ Trứ từ năm 1996, nhà 140 Võ Trứ năm 2001 và đều do bà X. đứng tên sở hữu. Đầu năm 2006, ông và bà N. ly hôn tại Mỹ, sau đó ông về Việt Nam bán hai căn nhà trên cho người khác. Đến năm 2010, bà N. mới khởi kiện bà X. nên ông không liên quan gì…

Thẩm phán Lê Thị Hiền, Phó Chánh Tòa Dân sự, TAND tỉnh Khánh Hòa (được ủy quyền cung cấp thông tin), cho biết đúng là hai căn nhà có tranh chấp đứng tên người khác chứ không phải cha con ông Hùng. Ông Hùng tuy không phải là bị đơn nhưng là người có nghĩa vụ liên quan trong vụ án. Theo yêu cầu của phía bà N. và để đảm bảo việc giải quyết vụ án, THA thì tòa đã ban hành quyết định cấm xuất cảnh với ông Hùng. Tòa có đủ căn cứ để áp dụng quyết định này.

Luật sư Nguyễn Hồng Hà (Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư tỉnh Khánh Hòa) nhận định trong vụ này việc tòa áp dụng biện pháp cấm xuất cảnh với ông Hùng là đúng. Bởi vì ông Hùng có nghĩa vụ dân sự với nguyên đơn trong việc khởi kiện tranh chấp tài sản là hai căn nhà. Theo quy định, nếu không đồng ý với quyết định này ông có quyền khiếu nại trong thời hạn ba ngày. Nhưng rất tiếc đến nay đã quá lâu, cho nên tòa không giải quyết khiếu nại do hết thời hiệu.

Luật sư Hà nói: “Ý kiến của lãnh đạo TAND tỉnh hợp lý, thay vì khởi kiện mới, ông Hùng nên trực tiếp đến gặp thẩm phán đề nghị được xem xét. Ông có thể đưa ra các tài liệu chứng minh việc cấm xuất cảnh đối với ông đã gây thiệt hại lớn. Ông cũng có quyền yêu cầu tòa bồi thường thiệt hại do bị cấm xuất cảnh quá lâu trong quá trình giải quyết vụ án dân sự giữa bà N. và bà X.”.

Tôi nghĩ việc tòa áp dụng biện pháp cấm xuất cảnh với người liên quan là bình thường, theo thông tin thì vụ này tòa áp dụng đúng. Chỉ có điều hầu hết các tòa đều vi phạm về thời gian giải quyết vụ án, kéo dài vụ án quá lâu, nên xảy ra thiệt hại với người bị áp dụng là có thật. Trong vụ này, nếu linh động tòa có thể cho phép ông Hùng ủy quyền tham gia tố tụng cho người khác tại Việt Nam, để ông được về Mỹ giải quyết việc gia đình. Tòa cũng có thể áp dụng nguyên tắc xét xử vắng mặt ông Hùng sau khi đã lấy đủ lời khai của ông. Nhưng nếu tòa không chấp nhận thì cũng không thể nói tòa sai.

Về việc ông Hùng khởi kiện yêu cầu hủy quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời và bồi thường, tôi nghĩ tòa không có cơ sở thụ lý. Bởi quyết định này không phải là quyết định hành chính, không thụ lý theo thủ tục tố tụng hành chính được. Yêu cầu này cũng không phải là vụ án hay việc dân sự độc lập mà nó nằm trong vụ án khác nên không thể thụ lý theo tố tụng dân sự.