Ngày đầu gian khó

Thực ra mà nói, công tác điều tra thẩm cứu của ngành Kiểm sát đã có từ lâu rồi, căn cứ vào Luật Tổ chức VKSND năm 1960 quy định một điều: “Viện kiểm sát điều tra khi cần thiết”, từ đó mà thành lập Vụ Điều tra thẩm cứu, sau này đổi thành Cục điều tra; không có luật nào quy định cụ thể rằng công tác điều tra của ngành Kiểm sát điều tra những gì, ra làm sao, rồi bộ máy tổ chức như thế nào, thẩm quyền ra làm sao… mà mình cũng làm chủ yếu là các vụ việc khúc mắc Ban Bí thư giao cho Viện trưởng VKSND tối cao, Viện trưởng VKSND tối cao giao cho Vụ Điều tra thẩm cứu để tiến hành công tác điều tra, kết luận; do đó, ở một phạm vi hẹp, không như bây giờ quy định rõ công tác điều tra của ngành Kiểm sát chủ yếu điều tra các tội về xâm phạm hoạt động tư pháp, vì thế lúc bấy giờ hạn chế rất nhiều, các điều kiện và phương tiện làm việc là 01 cái valy do Liên xô cho từ năm 1985 và có 01 xe ôtô là phương tiện để đi tiến hành các việc khám nghiệm hiện trường, các phương tiện khám nghiệm điều tra khác thì không có.

Thời gian đầu gặp khó khăn là thế nhưng khi bắt tay vào việc chúng tôi đã giải quyết một số vụ án lớn do Ban Bí thư giao (vụ án ở tỉnh Cửu Long) và hoàn thành, lúc đó chúng tôi tự tin rằng ngành Kiểm sát phải mở rộng công tác điều tra mà trước hết cần kiến nghị với Quốc hội giao cho chúng ta điều tra về các tội xâm phạm hoạt động tư pháp, như vậy mới khách quan, bởi vì, phần lớn các tội phạm đó liên quan đến nhiều vấn đề cho nên nếu chúng ta không vào cuộc, chúng ta không tiến hành điều tra mà để các cơ quan khác điều tra, chúng tôi cho rằng sẽ thiếu khách quan. Sau này, quá trình xây dựng luật, pháp lệnh đã có nhiều sửa đổi, bổ sung, Cục điều tra của VKSND tối cao được mở rộng thẩm quyền, điều tra một số tội phạm về xâm phạm hoạt động tư pháp. Công tác điều tra của chúng ta dần dần có những thuận lợi hơn và làm tốt hơn. Điều đó cũng xuất phát từ ban đầu được Ban Bí thư tin cậy, do đó, Ban Bí thư cũng ủng hộ các ý kiến của Viện kiểm sát đề xuất và nhất là sau này đồng chí Trần Quyết, Ủy viên Ban Bí thư Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ nội vụ (nay là Bộ Công an) sang làm Viện trưởng VKSND tối cao thì đồng chí cũng đã có nhiều kinh nghiệm về công tác điều tra. Là một lão thành cách mạng, đồng chí cũng đã đề xuất với Ban Bí thư được nhiều vấn đề về mặt tổ chức công tác điều tra và về mặt công tác khác rất tốt.

Trong những năm gần đây, tôi vẫn theo dõi và thấy các đồng chí cán bộ, Điều tra viên Cơ quan điều tra VKSND tối cao làm công tác điều tra rất tốt, nhiều vụ án về xâm phạm hoạt động tư pháp các đồng chí làm được, nhiều vụ án đã lâu ngày rồi nhưng các đồng chí vẫn làm tốt, vẫn kết luận được và vẫn đưa ra xét xử. Tôi tin rằng cứ chiều hướng này phát triển thì dần dần Cơ quan điều tra của chúng ta cũng sẽ trưởng thành tốt, sẽ làm được những việc tốt hơn nữa.

Bùi Quang Nam
Nguyên Cục trưởng Cục điều tra
Viện kiểm sát nhân dân tối cao

Trích bài “Những kỷ niệm sâu sắc về Cơ quan điều tra Viện kiểm sát nhân dân” – nhiều tác giả, TCKS số 8/2017