Kiểm sát giải quyết vụ án xâm hại tình dục trẻ em cần lưu ý gì?

Đầu tiên, phải xác định rõ những căn cứ pháp lý, quán triệt những nguyên tắc và hướng dẫn của các điều ước quốc tế, các quy định của  pháp luật và các văn bản hướng dẫn, bảo đảm xử lý vụ án đúng đắn và nhanh nhất, bảo vệ quyền trẻ em ở mức độ cao nhất.

Công tác kiểm sát hình sự phải thực hiện “kiểm sát từ đầu”, từ kiểm sát tố giác, tin báo về tội phạm; kiểm sát việc khám nghiệm hiện trường, thu giữ kịp thời dấu vết, vật chứng… Khi có dấu hiệu của vụ án phải tập trung vào việc khám nghiệm hiện trường, đưa người bị hại đến cơ sở y tế có thẩm quyền thăm khám, giám định, xác định tổn thương trên cơ thể, ở cơ quan sinh dục, kết luận tổn hại sức khỏe, có hay không có thai?

Không thể chậm trễ khi xác định thủ phạm, nhân chứng, phải lấy lời khai những người này càng sớm càng tốt. Mọi buổi lấy lời khai cả người bị hại và kẻ tình nghi đều cần có người giám hộ, người bào chữa nếu bị hại dưới 16 tuổi, thậm chí dưới 18 tuổi. Đặc biệt, Điều tra viên, Kiểm sát viên phải là có kiến thức, am hiểu về lứa tuổi, hỏi những câu dễ hiểu, đơn giản để không làm ảnh hưởng đến tâm lý trẻ em. Hạn chế đến mức tối đa việc đưa bị hại vào các cuộc nhận dạng, đối chất trực tiếp, đưa hình ảnh lên báo, ra làm chứng hoặc khai tại phiên tòa lưu động…

Xác định ngày, tháng, năm sinh của người bị hại, của thủ phạm thông qua giấy khai sinh, qua các tài liệu hoặc giám định khi cần thiết. Làm rõ người bị hại bị xâm hại tình dục một lần hay nhiều lần? Thời gian, không gian, địa điểm chính xác, hình thức, thủ đoạn của hành vi xâm hại; xem vụ án có đồng phạm hay không? Thủ phạm có tiền án tiền sự không? Từ nguyên cớ nào mà thủ phạm tiếp cận và lạm dụng tình dục trẻ em? Người bị hại có những đặc điểm gì khác biệt về thể chất, về gia đình? Giám định là bắt buộc để xác định tổn hại sức khỏe, về nhóm máu, về việc có thai hay không…

Căn cứ vào quy định hiện hành, tội “Hiếp dâm trẻ em” có cấu thành hình thức. Nếu tính chất hậu quả vụ án càng nguy hiểm, nghiêm trọng, bị hại bị tổn hại nặng sức khỏe, bị lạm dụng nhiều lần, vụ án càng có nhiều tình tiết tặng nặng thì việc áp dụng Bộ luật Hình sự để xử lý càng phải nặng hơn, nghiêm khắc hơn về tội danh, hình phạt.

Cần đặt vụ án trong mối quan hệ chung để tiến hành các biện pháp xử lý, phòng ngừa phù hợp. Vấn đề bồi thường thiệt hại cần căn cứ Điều 609, 611 BLDS.

Đỗ Xuân Tựu

Phó Vụ trưởng Vụ 7, VKSND tối cao